تعبیر خواب عبدالغنی نابلسی (تعطیرالانام فی تعبیر المنام)

جناب استاد اعظم حضرت علامه حسن زاده آملی در کتاب شریف خود هزار و یک نکته در نکته دهم پیرامون تمثل صور و رؤیا بحثی دقیق نموده و در لابه لای بحث رجوع به کتاب تعطیر الانام عبدالغنی نابلسی را سفارش نموده اند. «به تعطير الانام فى تعبير المنام عبد الغنى نابلسى و به تعبير خواب ابن سيرين و ديگر كتب مربوط به تعبير رجوع شود كه درى از مناسبات صور با معانى را به روى انسان مى‏گشايند.»[هزار و یک نکته، نکته ۱۰، ص۲۵] از مقدمه مترجم
شیخ عبدالغنی بن اسماعیل بن عبدالغنی بن اسماعیل بن احمد بن ابراهیم، معروف به نابلسی (۱۰۵۰ – ۱۱۴۳ق) از متصوفین و مصنفان فراوان اثر دمشق است. در دمشق ولادت یافت و در دوازده سالگی پدرش درگذشت. پس از تحصیل فقه، اصول، حدیث، معانی و بیان، به کار تدریس و تألیف پرداخت و در مباحثی از قبیل تصوف، سفرنامه، علوم ادلی، لغت، شعر و منطق آثاری از خود به جای گذاشت.
وی حنفی مذهب بود و به دلالت سید عبدالرزاق گیلانی به طریقت نقشبندی قادری درآمد و در کتب ابن عربی و دیگر کتب صوفیه به تحقسق و مطالعه پرداخت. مردی کثیرالسفر بود و سفری به بغداد کرد و روزگاری در آنجا گذرانید و از ن پس در لبنان، قدس خلیل، مصر، حجاز و طرابلس سیر و سیاحت کرد و سرانجام به دمشق بازآمد و در صالحیه دمشق مقام کرد و در سال ۱۱۴۳ه.ق در همان جا درگذشت.

نام عربی کتاب: تعطیر الانام فی تعبیر امنام
نام ترجمه کتاب: عطر خوش جان در تأویل خواب و رؤیا
نویسنده: عبدالغنب نابلسی
مترجم: سید ناصر طباطبایی
ناشر: مولی
تعداد صفحات: ۶۳۴
چاپ اول: ۱۳۹۳
موضوع: خوابگزاری، تعبیر خواب

مقدمه مؤلف

درستی رؤیا

• رؤیای راست بر دوگونه است: بخشی که مفسَّر و آشکار است و نیاز به تعبیر یا تفسیر ندارد؛ و بخشی که پوشیده و پنهان است و حکمت و خبری در گوهر آشکار آن به ودیعت نهاده شده است.
• راست ترین اوقات در رؤیا هنگام شکوفه کردن درختان و برآمدن میوه هاست و ضعیف ترین وقت رؤیا هنگام زمستان است. رؤیای روز نیرومندتر از رؤیای شبانه است.
• رؤیای انسان راستگو راست است و رؤیای انسان دروغگو راست نیست، حتی دروغ است. او که دروغ گفتن دیگری را خوش ندارد، رؤیایش نیز راست خواهد بود.

مبانی تعبیر رؤیا

• گفته اند: تعبیر رؤیا در صبحگاهان پس از طلوع فجر و قبل از طلوع خورشید برتر است. (نقل به مضمون از حضرت علامه: یک ربع، ده دقیقه به طلوع آفتاب زمان شکار است!)
• عبارات برای خواب نوعی تشبیه، تمثیل و گمان ات و نمی توان با آن قطع یقین داشت، از غیبی خبر نمی دهد مگر آنکه در بیداری درستی آن آشکار شود؛ تأویل به معنا یا اشتقاق اسماء صورت می گیرد.
• تعبیر کننده خواب نباید از عباراتی که از سوی ستاره بینان مورد استفاده قرار می گیرد، بهره جوید، در حالی که به قرآن کریم، امثال، معانی آن و احادیث، نیز به اشعار و امثال، اشتقاق لغت و معانی آن نیازمند است. معتبر به صلاح حال، مقام، خوراک، نوشیدنی و اخلاص در اعمال خود نیازمند است تا در میان مردم به خوش نامی در تعبیر خواب هاشان شهره شود.
• و …

روش تألیف

همه تأویلات کتاب های نامبرده را گردآوری کردم جز اندکی که غریب و غیر متعارف شمرده می شد؛ به همین دلیل کتاب من، به مجموعه ای مختصر و سهل الوصول از همه آنچه در کتاب های یادشده آمده است، مبدل شد، چیزی به موارد آن کتاب ها نیفزودم مگر پاره ای افزودنی ها که برای ما به دست آمده یا پاره ای از تأویلات که بر آن دست یافته ام، باقی کلام تحریر شده و عصاره کتاب های یاد شده است. و…

فهرست منابع کتاب

• کتاب استاد بزرگ «نصر بن ابی سعدبن یعقوب بن ابراهیم دینوری» معروف به قادری
• کتاب «الحکم و الغایات فی تعبیر المنامات
• کتاب «المنتخب»
• کتاب «الاشاره فی علم العباده»
• کتاب «الاشاره الی العباده»
• کتاب «البدر المنیر فی علم التعبیر»
• کتاب «المحکم فی اختصاص المعلم»

از متن کتاب

الکلب = سگ

هرکس سگی را ببیند که او را گاز می گیرد نشاده رسیدن شرر از سوی دشمن است، اگر سگی را ببیند که لباس او را به دندان گرفته، نشانده نادانی است که ا. را غیبت می کند و اگر صدای پارس او را نشنود نشانه دشمن است. توله سگ نشانه فرزند محبوب است که اگر سفید باشد نشانه مومن است و اگر سیاه باشد نشانه سرورس او بر خانواده. و…

الوطء = هم خوابی

در خواب نشانه رسیدن به همه آرزوهاست. اموری چون دین، دنیا، سفر، جنگ، رفتن نزد سلطان، دوئل. زیرا آمیزش نشانه لذت و منفعت است از بازی دونفره.

الثوب = لباس

دیدن لباس سبز بر تن زنده نشانه زنده بودن او و عبادت و لباس سبز بر تن مرده نشانه حال نیکو نزد خداوند است. پوشیدن لباس سفید در خواب بهتر است، اگر کارگزاری آن را به تن کند بیکار خواهد شد. لباس گران قیمت نشانه بیکاری است. اگر ببیند که لباسی سرخ بر تن کرده به مالی مس رسد که خداوند حق او قرار داده و بایست پرهیزگار باشد و زکاتش را بدهد و…